بررسی اثرتشدیدکنندگی عصاره گیاه اسطوخودوس (lavandula spica l.) بر زخم سالک در موش balb/c

گونه های مختلف گیاه اسطوخودوس در پزشکی سنتی ایران کاربردهای گوناگونی ازجمله در درمان خون گرفتگی عروق مغزی، بیماریهای مرتبط با دستگاه عصبی و روماتیسم دارند. در این پژوهش اثر سرکوب کنندگی دستگاه ایمنی آن در موش کوچک و سفید آزمایشگاهی نژاد balb/c مبتلا به سالک مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور سرشاخه های گلدار اسطوخودوس (lavandula spica l.) تهیه و آسیاب شد. بعد در اتانول 80% قرار گرفت و ارلن محتوی آن بر روی چرخاننده مغناطیسی (stirrer) با مگنت و در دمای اتاق به مدت 24 ساعت قرار داده و بعد صاف شد. محلول صاف شده در شرایط استریل در پایه پماد در غلظت های 40، 60 و80 درصد تهیه و تا زمان استفاده در یخچال نگهداری شد. همزمان 40 سر موش کوچک و سفید آزمایشی نژاد balb/c با انگل لیشمانیا عامل سالک روستایی سویه leishmania (l) major [mrho/ir/75/er] عفونی شد و در چهار گروه شاهد، دریافت کننده غلظت های 40، 60 و 80 درصد عصاره اسطوخودوس مجزا شدند. استعمال عصاره اسطوخودوس بلافاصله پس از آغاز زخم سالک به طور یک روز در میان انجام و همچنین پایش اندازه وزن و قطر زخم سالک در موش های گروههای چهارگانه با استفاده از ترازو و کولیس ورنیه به طور هفتگی انجام و این کار تا مرگ آخرین موش از گروه شاهد انجام شد. میانگین و اندازه وزن موش دریافت کننده عصاره های 40 و 60 درصد اسطوخودوس با میانگین اندازه وزن موش های گروه شاهد اختلاف معنی دار نشان دادند (p=0.000). ولی میانگین اندازه وزن موش های دریافت کننده عصاره 80 درصد اسطوخودوس با میانگین اندازه وزن موش های گروه شاهد اختلاف معنی دار نشان نداد (p>0.05). میانگین اندازه قطر زخم موش های دریافت کننده عصاره های 40 و 60 درصد اسطوخودوس با میانگین اندازه قطر زخم موش های گروه شاهد اختلاف معنی دار نشان دادند. ولی میانگین اندازه قطر زخم موش های دریافت کننده عصاره 80 درصد اسطوخودوس با میانگین اندازه قطر زخم موش های گروه شاهد اختلاف معنی دار نشان نداد (p>0.05). استعمال عصاره اسطوخودوس روند کاهش وزن حیوان را سرعت بخشید و هر چه غلظت عصاره بیشتر می شد این سرعت در کاهش وزن و افزایش اندازه قطر زخم حیوان نیز بیشتر می شد، ولی افزایش غلظت بالای 80 درصد دیگر افزایش محسوسی در سرعت کاهش وزن و افزایش اندازه قطر زخم نداشت. در مجموع در مقایسه با موش های گروه شاهد روند تلف شدن سوری با کاهش وزن و افزایش قطر زخم در موش های دریافت کننده عصاره اسطوخودوس محسوس و معنی دار بود. افزون بر آن که مرگ موش های گروه های دریافت کننده عصاره اسطوخودوس سریعتر از موش های گروه شاهد، زخم ها بزرگ و با نکروز شدیدتر بود.